Etiket: bilgi
Tarihin en büyük tasnifçisi, tarihteki ilk büyük bilimci, mantığın kurucusu Aristoteles’in bilgi anlayışı nasıldı? Hocası Platon’dan farklı olarak bilginin bu dünyadaki duyularla edinildiğini, ideal olan formların ise bunun özünü …
Platon’un bilgi anlayışı ya da epistemolojisi, yani bilgi çalışması Meno, Phaedo, Theaetetus, Devlet(Politeia) gibi eserleri başta olmak üzere Sokratik diyaloglardan elde ettiğimiz görüşlere dayanır. Platon’un mağara benzetmesinde duyularla algıladığımız …
Din, felsefe ve bilimin yorumlarını araştırırken aslında bilgi iddialarının anlamları ve referanslarına yönelik bir merak içindeyiz. Bu üç kategori nasıl yorumlara sahiptir? Bizi meraklandıran bu üçünün de birer bilgi …
Bir iddiayı temellendirmek için yapılan açıklamaya argüman adını vermiştik. Eğer argüman bir olguya dayanıyorsa buna kanıt denir. Argüman açıklamanın genel adıyken kanıt(delil ya da ispat) gerçekliğe işaret eden olgudur. …
Bilgi güncel sözlükte “isim, İnsan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünü, bili, malumat.” tanımlanmıştır. Ancak bilgi iddiaları arasında fark olduğu ve farklı isimlere ihtiyaç duyulduğu açıktır. Öncelikle yanlış …
Bilgiye ulaşmanın kolaylaştığı bir bilgi çağında yaşıyoruz. Bununla birlikte yanlış bilginin yayılmasının da kolaylaştığını söyleyebiliriz. Kaynak değerlendirmesi bilgi kaynaklarının değerlendirililmesi, yani iyi-işe yarar olup olmadıklarının anlaşılması için gereklidir. Kaynak …
Bu yazıda epistemolojinin temel sorularına, yani felsefedeki bilgi tartışmaları içinde merkezde yer alan üç soruya verilen cevapları kategorik şekilde dile getireceğiz. Bu şekilde kesin ayrımlar olmadığını ve yalnızca bu …
Epistemoloji nasıl biliyoruz sorusunu merkeze alan bilgi kuramı çalışmasıdır. Yunancada ‘kesin bilgi’ anlamına gelen episteme’ sözcüğünden almıştır. Doğrulanmamış yargılar için de ‘doksa’ (zan) terimini kullanırlar. Dünya hakkında ne kadar …
George Edward Moore(1873 – 1958) analitik felsefe geleneğine önemli katkılar yapmış olan Britanyalı filozoftur. Frege, Russel ve Wittgenstein ile idealizmin reddedilmesine ve mantıkçı pozitivizmin yerleşmesine çalışmışlardır. Moore’un başlıca uğraşı …
Sezgi Tanımı Britannica’ya göre çıkarım yapmaya veya gözlemlemeye gerek kalmayan bilgi edinme gücüdür. Wikipedia’ya göre kanıt ve bilinçli bir muhakeme olmadan, bilginin nasıl edinildiğine dair bir anlayış oluşturmadan bilgi …
Duygu tanımı Duygu çevrenin etkisiyle oluşan zihinsel durumdur. Türkçede düşünce, uyarılma ve sezgi anlamlarında yanlışlıkla kullanılmakta ve kargaşa oluşmaktadır. İngilizce emotion karşılığı olan duygu bunlardan ayrıdır ve çoğunlukla sosyal …
Bilgi kuramı dersinin zorunlu olması planlanıyor. Bilgi kuramı bilginin kaynağı, sınırları ve tabiatıyla ilgilenen disiplinin adıdır. Kısaca nasıl biliyoruz? neyi bilebiliriz? soruları üzerine şekillenen bilgi sorgulamasıdır. Diğer derslere bilgiyi …
Nörofizyolog Mary görme ve algılama uzmanıdır. Nasıl olmuşsa Mary hayatını siyah-beyaz bir odada geçirmek zorunda kalmış ve dış dünyayı siyah-beyaz bir televizyon ekranından izlemiştir. Daha önce siyah ve beyaz …
Beynimizi çıkarıp bir kavanoza yerleştirdiğimizi varsayalım. Beynimize gerekli enerji kavanozdaki sıvıdan veriliyor. Bir de beyin sinyallerini yorumlayan ve yorumlaması için sinyaller gönderen makine var. Kablolar aracılığıyla beynin bedeni varmış …
Hayat denen bilinmezlikte öğrenmekten daha gerekli ne olabilir? Bilinmez bir diyarda anlamaya çalışmak yapacağımız ilk iştir. Anlamaya çalışmanın sonraki boyutu anlamadığımız yerleri öğrenmektir. Anlamak isteyenler öğrenmezse anlayışları yarım kalır. Öğrenmek, …
Bilmek bilmediğini bilmektir. Başka türlüsü yanlışta ısrar etmektir. İnsan sınırlıdır, küçüktür ve en önemlisi de değişkendir. Bir şey bilemez, bilse tarif edemez ve bildiğini sandığı şey de değişir. Bilmemek …
Bilmek bilmediğini fark etmekle mümkündür. Bildiğini ve hedefine vardığını sanmak bilgiye ulaşmaya engeldir. Halkımızın ve geri kalmış halkların sorunu da bilmemek değil, fazla bilmektir. Herkes bildiğini sanır. Kimse kendinden …
O Futbolcu O Takımla Arda transfer haberlerini aşıp gerçek habere ulaşmak istiyorum, ama başka futbolcular karşıma çıkıyor. Yurt dışındaki magazin ünlüleri haberleri işgal ediyor. Bu ülkenin öz güvenine ne …
İnsanın varoluşu tahammül edilemez bir yalnızlık içerir. İnsanlık aslında yalnızca kendi arasındadır. Dışarıya dair bir insanlığımız yoktur. İnsan olduğumuzun farkında olan yalnızca biz varız. İnsanlığın insanlar arasında olması gibi, kişilik …
On dört yıldır Vikipedi’de katkı yapıyorum. Türkçe genel ağda eksik olan bilgi ihtiyacını gidermeye çalışıyorum. Diğer üye arkadaşlarımızla anonim bir şekilde insanların bilgilenmesini sağlamaya çalışıyoruz. Tüm dillerdeki Vikipedi’ler aynı …
İnsan öleceğinin farkındadır. Hem de sadece son anlarında değil, bütün ömür boyu ölümü tanır. İnsan ölümün bilincindedir. Öleceğini bilerek sever, sevilir, yaşatır, eser verir. Onun için var olmak fark …
Terör örgütlerinin amaçları değişse de hepsi aynı kaynaktan besleniyor. Bölgemizdeki insanların cehaleti terörün en büyük kaynağı olarak göze çarpıyor. Örgütler insanların bilgisizliğinden ve edilgenliğinden faydalanıyor. Düşünün ki İslam devleti diye …
Tarih boyunca insanlar bilgi edinmek için diğer insanlara bizzat başvurdu. Yani bilgi kaynağı insandan ibaretti. Daha sonra yazı bulundu ve bazı nesnelere başvurmak mümkün oldu. Ne var ki bunların …
Aşağıda yer alan bilimle ilgili sözler daha çok felsefe açısından ele alınan bir derlemedir. Kaynak Wikiquote ve The Science Book(DK, 2014)’tur. İngilizceden çevirdiğim için hatalar olabilir. Rast geldiğim özlü sözlerden …
Çok okuyan bilir. Böyle çabuk bir yanıt istemiyorsanız bilgi nedir? diye sormak gerekir. Sonra gerçek nedir? ve dil nedir? gibi sorular da var. Öğrenme nedir? diye de sorabiliriz. Okumak …