Etiket: doğruluk
Platon’un bilgi anlayışı ya da epistemolojisi, yani bilgi çalışması Meno, Phaedo, Theaetetus, Devlet(Politeia) gibi eserleri başta olmak üzere Sokratik diyaloglardan elde ettiğimiz görüşlere dayanır. Platon’un mağara benzetmesinde duyularla algıladığımız …
Bilgiye ulaşmanın kolaylaştığı bir bilgi çağında yaşıyoruz. Bununla birlikte yanlış bilginin yayılmasının da kolaylaştığını söyleyebiliriz. Kaynak değerlendirmesi bilgi kaynaklarının değerlendirililmesi, yani iyi-işe yarar olup olmadıklarının anlaşılması için gereklidir. Kaynak …
Doğruluk kuramı bir şeyi doğru kabul etmede neyi ölçüt alacağımıza dair açıklama çabasıdır. Hakikat teorisi, doğruluk teorisi(truth theory) olarak da bilinen bu açıklamalar çoktur ve çeşitlidir. Bir doğruluk teorisinin …
Batıdaki mantık biliminin kurucusu Aristoteles’tir. Ama ondan önce geometri, matematik, gramer; doğruluk, değilleme, akolouthein, sumbainein mevcuttur. Bu yazıda Aristoteles’ten önceki mantığı ve mantıktan önce ne vardı, onu işleyeceğiz. Aristoteles …
Mantık çıkarsamanın sistematik çalışmasıdır. Yargı bildiren cümlelerin(önermelerin) nasıl şekillendiğini ve birbirine nasıl bağlandığını ele alan felsefe dalıdır. Felsefenin dört büyük alanından biridir. (Metafizik, aksiyoloji ve epistemoloji ile birlikte) Mantık, …
Her şeyin sesi vardır. Siz duyabildiğiniz sürece her şey bir şeyler anlatır. Kulak asmak meselesidir. Dinlemediğiniz zaman duyamazsınız. Hiç “her şeyi” dinlemeyi denediniz mi? Sanmıyorum. Genellikle işimize yaradığını düşündüğümüz …
Bilim Nedir Bilim deneye dayanan yöntemler ve gerçeklikten yararlanarak sonuç çıkarmaya çalışan düzenli bilgidir. içinde yaşadığımız hayatı açıklamaya çalışır. Varlığın nasıl olduğunu, neden meydana geldiğini araştırır. Olaylar üzerinde betimleme, açımlama …
Hangi rengin daha güzel olduğunu kararlaştırdığımız zaman insanlık için doğru olanı da bulabiliriz. Değerlerimiz o kadar değişken ki kesinlik aramak delilik haline geldi. Hangi kararı vereceğimizi şaşırmamız normal, çünkü verilmesi gereken …
Bilim nedir? diye sorduk ve filozofların sorularına dayandırdık. İlk filozoflardan beri hayatı gözlemlemek ve genel bir ifadeyle dile getirmek felsefe adı altında bilgece bir uğraştı. Zamanla sorular çeşitlendi ve …
Aşağıda yer alan bilimle ilgili sözler daha çok felsefe açısından ele alınan bir derlemedir. Kaynak Wikiquote ve The Science Book(DK, 2014)’tur. İngilizceden çevirdiğim için hatalar olabilir. Rast geldiğim özlü sözlerden …
Umut nedir? diye sormadan önce umutsuzluğun ne olduğunu soruyoruz. Çünkü ilginç olan şey umutsuzluk diye bir şey olmasıdır. Yaşayan her şey hayattan umutlu olduğu için vardır. Umut hayatın temel …
Çaresizlik, olumlu bir çözüme sahip olmama duygusudur. Mevcut koşullar karşısında çözümsüzlük hissidir. Çıkış yolu bulamama, aciz kalma, yetkin olamama durumudur. Çoğu zaman bu hisse kapılır ve kendimizi güçsüz hissederiz. …
İnanç hakkında kesin bir tanım yoktur. İnanmak kısaca doğru olduğunu sanmaktır. Bir kişinin bir şeyin gerçek olduğunu onaylamasıdır. İnanç: bir düşünceye bağlı bulunma; güven duygusu; görüş, öğreti; din, akide, …
Thomas Samuel Kuhn (1922- 1996) Amerikalı bilim felsefecisidir. Hayatı boyunca beş kitap ve çok sayıda makale yayımlamışsa da Bilimsel Devrimlerin Yapısı(The Structure of Scientific Revolutions) adlı kitabı ile tanınır. Bilimin yöntemine …
Batıda bir zombi fenomeni almış başını gidiyor. Sinemada, oyunlarda, kutlamalarda “zombi” teması sıkça kullanılıyor. Zombi katletmek popüler kültürün bir parçası olmuş ve sevmedikleri insanları da zombiye benzetmek alışkanlığı doğmuştur. …
Yozlaşma Nedir Felsefe merak etmek ve sorgulamaktır. Bu tanım herkes için geçerli olmayabilir, ancak bu taraftan öyle anlaşılıyor. Bu tanımıyla hareket edersek, felsefenin tekrarlanamayan bir eylem olduğunu söylemeliyiz. Bir felsefeyi …
Dürüstlük Tanımı Dürüst, “doğru” kimse anlamına gelir.(Farsça drust<duruva<deru-1 düz, sağlam) Dürüstlük içtenlik, doğruluk, açıklık, doğrudanlık gibi kişilik özelliklerine sahip olmaya işaret eder. Yalan, hile, düzenbazlık gibi olumsuz eylemleri değil, …
Güvenilirlik Tanımı Güvenilirlik psikometride ölçümün tutarlılığıdır. Benzer koşullarda benzer sonuçları veren ölçümler güvenilirdir. Uzunluk ve ağırlık ölçümleri güvenilir olarak bilinir. (Tabi varsayımlar eşliğinde böyledir yoksa hiçbir ölçüm varsayımlardan bağımsız güvenilirliğe sahip …
Olmayana Ergi bir ispat yöntemidir. Latince aslı Reductio ad absurdum(E. Yun.εις άτοπον απαγωγή) (saçmaya indirgeme) bir tartışma yöntemi olarak günümüze kadar gelmiştir. Bir önermenin reddedilmesi ile oluşan saçma sonuçları göstererek doğruluğunu …
Bilimsel Kanıt Nedir Bilimsel devrimlerin birer paradigma değişimi olabileceğini irdelemiştik. Buna göre evrensel olduğu sanılan bilgiler birer değerler dizisiydi. Değerler de zamana ve mekana göre değişmekteydi. Ancak bu halde …
Paradigma Nedir Paradigma(Yunanca παράδειγμα
Kesinlik Nedir Kesinlik: Hatasızlık, ya da şüpheye düşmeden onaylamak anlamına gelir. Hakkında hiçbir şüpheye yer olmayan durumlar “kesin” olarak adlandırılır. Hatasızlığın bir yanılgı olduğunu ve her varlığın küçük hatalarla …
Varsaymak: Sonuçlarından yararlanabilmek, üzerine düşünce üretebilmek için olmuş saymak, farz etmektir. Varsayım ise: Geçici olarak doğru sayılan, ya da doğru olması umulan düşüncedir. Teori, faraziye, hipotez, taslam, sanı, zan sözcükleriyle yakın anlamdadır. …
Bir önceki yazımda hatalar vardı. Bakış açısına göre, bütün yazının ya da aradaki küçük bir esprinin hata olduğu düşünülebilir. Yazıda söylediğim gibi işlevsel hatalardı bunlar. Bir anlamda, okuyucuya balık …
Gerçek: var olan, doğal olan anlamında kullanılır. Farklı anlamları içinde barındırır. Varlığı inkar edilemeyen, olgu durumunda olana gerçek denir. Yan anlam olarak: yalan olmayan, doğru olan, aslına uygun olan, …