Toulmin Argümantasyon Modeli

Argüman açıklama için sunulan önermeler dizisi, argümantasyon ise bunun yapısıdır. Farklı yapı önerilerini önceki yazıda ele almıştık. Felsefi düşünce nedenlendirilmiş, temellendirilmiş, yani mantıksal düşüncedir ve düşüncenin sunumu anlaşılır ve net olmalıdır. Temellendirmeyi ve anlaşılırlığı sağlamak için Stephen Toulmin gibi filozoflar argüman şemaları oluşturmuşlardır.

Stephen Toulmin Kimdir?

Stephen Edelston Toulmin (1922-2009) İngiliz filozof, yazar ve eğitimciydi. Wittgenstein’dan etkilenerek çalışmalarını ahlaki muhakemenin analizine adadı. Argümanları analiz etmek için kullanılan ve birbiriyle ilişkili altı bileşeni içeren ve 1958 tarihli The Uses of Argument adlı kitabında yayınlanan Toulmin argümantasyon modeli, özellikle retorik ve iletişim alanında ve bilgisayar bilimlerinde en etkili çalışması olarak kabul edildi. Mutlakıyetçiliğe ve göreceliliğe itiraz etti.

Toulmin argümantasyon modeli

Toulmin modeli bir şema, bir şablon olarak argümanları analiz etmeye ve iyi argümanlar üretmeye yarar. Değer yargılarına dayanan aksiyolojik-teorik modelin tersine pratik bir modeldir, yani olması gerekenden ziyade, olanı göstererek deskriptif(tasviri, betimleyici) bir temellendirmeye girer. Çıkarım üretmekten ziyade iddianın temellerinin sunulmasını önemser. Teorik argümanlar belli bazı kabullerden, prensiplerden harekete ederken Toulmin akıl yürütmenin çıkarım veya keşif çalışmalarından çok mevcut olan fikirlerin sınanması ve temellendirilmesiyle ilgili olduğunu düşünerek pratik argümantasyon yolunu seçmiştir.

Toulmin’e göre iddianın iyi bir temellendirmesinin olması bir argümanın temel amacıdır. Eleştiriler karşısında ayakta durması ve iyi bir hükmünün olması için altı unsurun sağlam bir şekilde bulunması gerektiğini söyler.

1. İddia: yazarların izleyicilerine kanıtlamak istedikleri iddiadır. Başka bir deyişle, ana argümandır.
2. Zemin: iddiayı desteklemeye yardımcı olan kanıtlar ve gerçeklerdir.
3. Gerekçe(Bağlantı): Açıkça ifade edilen veya ima edilen bağlantı(warrant), gerekçeyi iddiaya bağlayan varsayımdır. Yani bu kanıt bu iddiayı nasıl destekliyor? Kanıttan iddiaya nasıl gidilebilir?
4. Niteleyici: Bir iddia her durumda doğru olmayabilir, bir sınırlayıcı, niteleyici, niceleyici olmalıdır.
5. Destek: Gerekçenin yanında, zemin ile iddiayı destekleyecek açıklamayı ifade eder. Çoğu durumda bu ima yoluyla dile getirilir. Genellikle günlük hayattan bir örnek ikisi arasındaki bağlantıyı kurmada yardımcı olur.
6. Çürütme: duruma ilişkin başka bir geçerli görüşün, karşı tezin, muhalif düşüncenin ele alınmasıdır.

Toulmin modeli ÖRNEKLİ AÇIKLAMA

• İddia (Sonuç): Savunulan temel görüş, tez olarak da adlandırılabilir. Ben Türk vatandaşıyım
• Zemin (Gerçek, Kanıt, Veri): İddianın temeli olarak başvurulan bir gerçek. Çorum’da doğdum.
• Gerekçe, bağlantı, Varant: Verilerin iddiaya nasıl yol açtığını açıklayan bir ifade. Çorum’da doğan kişi doğal olarak Türk vatandaşıdır.
• Niteleyici: Konuşmacının iddiaya ilişkin güç veya kesinlik derecesini ifade eden kelimeler veya ifadeler. “Muhtemelen”, “mümkün”, “imkansız”, “kesinlikle”, “çoğunlukla” gibi sıfat, değilleme ve sınırlama ifadelerini içerir. içerir. Ben muhtemelen bir Türk vatandaşıyım.
• Destek: Gerekçede ifade edilen beyanı onaylamak için verilmiş ek açıklamadır. Bir gerçek hayat örneği olursa iyi olur. Türk okullarında eğitim aldım ve ailem de Türk.
• Çürütme: İddiaya meşru olarak uygulanabilecek kısıtlamaları tanıyan ifadeler. “Çorum’da doğan bir adam, Türkiye’ye ihanet etmedikçe ve dışarı atmadıkça hukuken Türk vatandaşı olacaktır.

Toulmin modeli- Örnek 2

1. İddia: sigara zararlıdır.
2. Ground(Kanıt): sigara içersen akciğerlerine zarar verir ve öksürürsün.
3. Gerekçe(Warrant): sigara solunum sistemi hastalıklarına yol açar.
4. Niteleyici: Çoğu insan, çok içenler.
5. Backing(Destekleyici): sigara içen bir yakınım sürekli öksürüyor.
6. Çürütme: bazı durumlarda sigara içmek yararlıdır derler, bazı zararlı bakterileri öldürmede mesela. Ancak verdiği büyük zararın yanında bunun lafı edilemez.

Toulmin modeli örnek 3

1. Akşam 20’deki dersle yeterince faydalı değildir.
2. Öğrenciler dikkatlerini derse yöneltememektedir, ders içi katılım düşüktür.
3. Öğrenciler derse katılamazlarsa dersi öğrenemezler, dersten faydalanmamış olurlar.
4. Çoğu öğrenci, standart öğrenci bu durumdadır.(akşam çalışmayı seven de olabilir)
5. Bir dersimizde öğretmenin tüm sorularına rağmen yanıt gelmemişti, çünkü öğrenciler yorgundu.(gerçek hayattan bir örnek)
6. 1.Gündüz dershaneye gidiyorsa 2. diğer dersleri izin vermiyorsa 3. öğretmenin diğer saatleri doluysa yapacak bir şey yok.